دانیال احمدی

در کتاب «نابغه استثنایی: چگونه ایده‌های بزرگ زاده می‌شوند؟» که مجموعه‌ی مصاحبه‌هایی با برندگان جایزه‌ی «نابغه» مک آرتور است و توسط دنیس شکرجیان جمع‌آوری شده است، او یافته‌های خود را این‌گونه شرح می‌دهد: اگر بخواهیم یک جمله‌ی درست راجع به خلاقیت بگوییم، این است که برای رسیدن به خلاقیت باید استعداد خاص خود را بشناسید و بعد به‌اندازه‌ی کافی روی آن کار کنید.

تفکر گوهری ست که در ذات تمام انسان‌های جهان نهاده شده است و ثمره این گوهر ارزشمند، چیزی ست که با وجودش می‌توان زندگی بهتری ساخت و مشکلات را خلاقانه‌تر حل کرد. خدایی که ما را آفریده از وجود خویش درون ما دمیده است.

 عده زیادی از اندیشمندان به توصیف بخشی از مفهوم خلاقیت پرداخته‌اند یا شیوه شکوفایی آن را توضیح داده‌اند ولی به علت گستردگی این مقوله تعریف جامعی از این فرآیند ذهنی وجود ندارد.

 خلاقیت یکی از جنبه های اصلی تفکر یا اندیشیدن است. تفکر عبارت است از فرایند باز آرایی با تغییر اطلاعات و نمادهای کسب شده ی موجود در حافظه ی دراز مدت و خلاقیت زاییده تفکر است. خلاقیت نوعی ابتکار عمل در انجام کارها که به بهینه‌ترین شکل ممکن، یک مشکل را حل کنیم.

اینطور به نظر می‌رسد که هدف و مطلوب ما از خرج کردن خلاقیت،این است که بتوانیم به ارتباط و پیوند منطقی مفاهیم با هم دست یابیم. اما از منظر روان‌شناختی، به نظر می‌رسد این بازی ترکیبی برای تفکر خلاق و مولد، حیاتی باشد.

آیا از تفاوت هوش خلاق و خلاقیت چیزی می‌دانید؟ آیا تعریف دقیقی از واژه خلاقیت دارید ؟ این مقاله به جزییات هردو مطلب ذکر شده می‌پردازد. واقعیت این است که خلاقیت یا Creativity مفهوم جدیدی نیست و همیشه تاریخ همراه بشر بوده است.

جک وایت موسیقی دان معروف آمریکایی نظر جالبی در مورد خلاقیت دارد: این که به خودتان بگویید تمام زمان های دنیا، تمام پول های دنیا، تمام رنگ های جعبه رنگ و تمام چیزهایی را که می خواهید، در اختیار دارید، تنها خلاقیت را می کشید. خلاقیت یا آفرینش برگردانی از واژه Creativity و به معنای خلق کردن است.

اگرچه خلاقیت برای تمام افراد در تمام سنین ملموس و آشناست ولی تعریف کردن این مفهوم بشری کاری بسیار دشوارست. بسیاری اندیشمندان نظریاتی راجع به خلاقیت ارائه کرده‌اند ولی این نظریات گاه با هم اختلافاتی دارند.

برای بسیاری از آدمها فرآیندی که در نتیجه آن، یک اثر جدید - اعم از ایده یا چیزی نو و متفاوت - تولید می شود، یک ماجراجویی بزرگ تلقی شده و مکانی است تا نقطه امن را ترک گفته ، جهان‌هایی تازه بسازند ؛ جهانی به نام خلاقیت.

جیمز وب یانگ در مقاله‌ی «روشی برای تولید ایده» در سال ۱۹۳۹ پنج مرحله برای تولید یک ایده معرفی می‌کند و می‌گوید: ایده چیزی نیست جز ترکیب عناصر قدیمی و توانایی ترکیب‌بندی جدید این عناصر، و تا حد زیادی بستگی به این دارد که بتوانیم رابطه‌ی بین آن‌ها را ببینیم. خلاقیت و ابتکار به طور ذاتی در همه انسان‌ها وجود داشته و هرکسی ، به نوعی از آن استفاده می‌کند.