خلاقیت

جک وایت موسیقی دان معروف آمریکایی نظر جالبی در مورد خلاقیت دارد: این که به خودتان بگویید تمام زمان های دنیا، تمام پول های دنیا، تمام رنگ های جعبه رنگ و تمام چیزهایی را که می خواهید، در اختیار دارید، تنها خلاقیت را می کشید. خلاقیت یا آفرینش برگردانی از واژه Creativity و به معنای خلق کردن است.

اگرچه خلاقیت برای تمام افراد در تمام سنین ملموس و آشناست ولی تعریف کردن این مفهوم بشری کاری بسیار دشوارست. بسیاری اندیشمندان نظریاتی راجع به خلاقیت ارائه کرده‌اند ولی این نظریات گاه با هم اختلافاتی دارند.

برای بسیاری از آدمها فرآیندی که در نتیجه آن، یک اثر جدید - اعم از ایده یا چیزی نو و متفاوت - تولید می شود، یک ماجراجویی بزرگ تلقی شده و مکانی است تا نقطه امن را ترک گفته ، جهان‌هایی تازه بسازند ؛ جهانی به نام خلاقیت.

جیمز وب یانگ در مقاله‌ی «روشی برای تولید ایده» در سال ۱۹۳۹ پنج مرحله برای تولید یک ایده معرفی می‌کند و می‌گوید: ایده چیزی نیست جز ترکیب عناصر قدیمی و توانایی ترکیب‌بندی جدید این عناصر، و تا حد زیادی بستگی به این دارد که بتوانیم رابطه‌ی بین آن‌ها را ببینیم. خلاقیت و ابتکار به طور ذاتی در همه انسان‌ها وجود داشته و هرکسی ، به نوعی از آن استفاده می‌کند.

استعداد، ابتکار و خلق کردن به صورت بالقوه در هر فردی و در هر سنی وجود دارد. این عناصر انسانی اغلب منجر به امری به نام "خلاقیت" می‌شوند.

آیا تا بحال برایتان این سوال پیش آمده است که واقعا خلاقیت به چه معناست ؟ استیو جابز با تأکید بر اهمیت ساخت یک گنجینه‌ی شخصی و قوی از تجربیات و ایده‌های مرتبط با هم، این مفهوم را واضح‌تر بیان و تعریف کرده است : خلاقیت یعنی اتصال چیزها.

تعاریف زیادی راجع به خلاقیت وجود دارد و شاید بتوان گفت هرکسی تعریف متفاوتی از این مقوله انسانی داشته باشد. بیل مویرز برای تعریف خلاقیت از یک تعریف «بازتابی» استفاده کرد و اعتقاد داشت به‌جای اینکه در دل بی‌نظمی دنبال خلاقیت بگردیم، باید جستجو را کنار بگذاریم، چرا که: خلاقیت یعنی نفوذ در چیزهای عادی برای پیدا کردن شگفتی‌ها.

خلاقیت المانی است که تعریف منعطفی دارد و به دلیل حیاتی بودنش در فرآیند تولید، نظرات زیادی راجع به آن وجود دارد. از نظر ری بردبری، خلاقیت به‌معنای خاموش کردن تفکر عقلانی است

شاید تعریف دقیقی از خلاقیت وجود نداشته باشد ولی می‌توان به طور خلاصه درباره ماهیت خلاقیت گفت: «خلاقیت، ترکیبی است از قدرت ابتکار، انعطاف پذیری و حساسیت در برابر نظریاتی که یادگیرنده را قادر می سازد خارج از نتایج تفکر نامعقول، به نتایج متفاوت و مولد بیندیشد که حاصل آن، رضایت شخصی و احتمالاً خوشنودی دیگران خواهد بود».

پائولا اسر، گرافیست معروف، برای همین مفهوم از تشبیه جالبی برای توصیف خلاقیت استفاده می‌کند. در کتاب «چگونه مانند یک گرافیست خوب فکر کنیم؟» اثر دبی میلیام، اسر خلاقیت را به یک «ماشین بخت‌آزمایی» تشبیه می‌کند: میزان معینی تفکر شهودی وجود دارد که همه چیز را بررسی می‌کند. همه ما با این واژه کلی و بزرگ مواجه شده‌ایم ولی واقعا خلاقیت چیست؟