ارزش صنعت جهانی مد و فشن در حدود ۳ تریلیون دلار تخمین زده می‌شود. این درحالی است که این صنعت با مشکلات زیادی در زنجیره تامین خود دست و پنجه نرم می‌کند. نگرانی‌های زیست محیطی به ویژه در بحث مدیریت ضایعات، بازیافت و استفاده غیرقابل کنترل از منابع طبیعی بیانگر یک زنجیره تامین نامتعادل و مخرب است. مقابله با این چالش‌ها دشوار است. اما، از حقیقت نگذریم رفع آن‌ها غیرممکن هم نیست.هوش مصنوعی، بلاکچین و فناوری‌های نوظهور فرصتی برای ایجاد پایداری، تأثیرات اجتماعی و تأمین سیاست‌های اخلاقی در یکی از بزرگترین صنایع جهان را فراهم کرده است. صنعت مد در آستانه فروپاشی اکوسیستم است. از هر ۶ نفر ۱ نفر در جهان به نوعی در صنعت مد مشارکت دارد و ۴٪ از تولید ناخالص داخلی (GDP) جهان را تشکیل می‌دهد. مشتریان امروزی صنعت مد و فشن، طراحان، بازیگران صنعت مد، تولیدکنندگان و در آخر خریداران بر گستره‌ی این فروپاشی دامن زده‌اند.
فشن خانگی مدل‌سازی یک تجارت جدید
در همین خصوص کنار آگاهی‌رسانی توسط اینفلوئنسرها و برخی از تولیدکنندگان سبز این صنعت، هوش مصنوعی و بلاکچین به عنوان راه‌حلی برای بهینه‌سازی حوزه مد و فشن ارائه می‌شود. اما تاثیرگذاری آن به چه صورت خواهد بود؟
حضور بلاکچین در صنعت مد و فشن
هوش مصنوعی و بلاکچین از جمله فناوری‌های قابل اعتماد و بنیادی عصر ما هستند. بلاک چین یک فناوری جدید است که امکان ثبت اطلاعات به صورت دائمی و بدون امکان تغییر را فراهم می‌کند. به طور مثال در نظر بگیرید توافق‌نامه‌ای را در جمعی امضا کرده‌ایم و من آن را وسط گذاشته تا هر کدام به عنوان سند و مدرک عکس بگیرید در این صورت امکان تغییر توافق‌نامه وجود ندارد مگر اینکه موبایل میلیون‌ها نفر را جمع کنم و توافق‌نامه را حذف کنم.
این یعنی بلاک+چین، زنجیره بلاک شده. اطلاعات در هر یک از بلاک‌ها ثبت شده و به صورت زنجیره‌ای به هم مرتبط می‌شوند. این زنجیره، بلاک چین را تشکیل می‌دهد. بلاکچین، دارای یک DNA جامع و ظرفیت‌های متعدد است که می‌تواند مواردی مانند سوابق زنجیره تامین را در خود ذخیره کند تا منشا محصولات و منابع تولید شناسایی شوند. این امر منجر به بهینه‌سازی منابع، پیش‌نمایش مسائل پیش‌رو و یافتن بهترین رویکرد برای مقابله با آن‌ها، خودکار سازی، مدیریت بحران، توزیع، کمی‌سازی و بهینه‌سازی فرآیندها می‌شود.از جمله چالش‌های این فن‌آوری جدید و پیشرفته این است که به بلوغ کافی، یک نقشه راه، چگونگی تبدیل به یک نیروگاه جهانی در برابر هیاهوی تبلیغات و همچنین یافتن دامنه واقعی و مقیاس پذیر نیاز دارد.اما سوال اینجاست که آیا این فناوری‌ها و جنبش جدید fashtech موجب به بهینه‌سازی این صنعت می شوند؟ چگونه این بخش عمده از اقتصاد جهانی (صنعت مد و فشن) می‌تواند از فناوری‌های بلاکچین، هوش مصنوعی (AI) در حل مسائل و چالش‌های خود استفاده کند؟
بهینه‌سازی صنعت مد زیر سایه عصر جدید فناوری
صنعت مد همواره با مسائلی از جمله حقوق نیروی کار، محیط زیست و…… مواجه بوده است. در همین حال به گزارش BOSTON CONSULTING GROUP پیش‌بینی شده که تا سال ۲۰۳۰ این چالش‌ها، کشورهایی مانند چین و سراسر آسیا را با کمبود آب و آلودگی زیست محیطی مواجه می‌کنند.
صنعت مد و فشن بیش از ۹۲ میلیون تن زباله جامد تولید می‌کند که بیشتر آن‌ها بدون ملاحظه به محل دفن زباله‌ها رفته و سوزانده می‌شوند. در این‌جا بد نیست یادی کنیم از جنایت برند لاکچری Burberry با سوزاندن ۲۶.۳ میلیون پوند کالا (لباس، لوازم آرایش و عطر) بجای به حراج گذاشتن آن‌ها در سال ۲۰۱۸.این چالش‌های عمیق باعث شده است که صنعت مد، مانند بسیاری از صنایع دیگر در سراسر جهان تغییرات عمیقی را تجربه کند. این تغییرات را می‌توان حضور طراحانی در لباس کارآفرین دانست که روزنه ای در این صنعت پیدا کرده و به دنبال ایجاد پایداری در آن هستند. این همان آماده سازی زمینه جهت ورود فناوردی‌های عصر جدید (بلاکچین و هوش مصنوعی) است.اگر بلاکچین قادر به ایجاد یک بستر غیرمتمرکز و دموکراتیک در عرصه جهانی مد و فشن باشد، این فناوری می‌تواند جهت پایداری این صنعت به طور گسترده به جنبش Fashtech کمک کند. با این حال ما هنوز در ابتدای راه هستیم. راهی بس طولانی و پیچیده.
عملکرد بلاکچین در جنبش Fashtech
Fashtech چیست؟ تعریف بسیار ساده است. قرار گرفتن فناوری در صنعت جهانی مد و فشن. امروزه خرده‌فروشان مد بازارهای آنلاین را جایگزین بازارهای محلی خود کرده‌اند چرا که شرط زنده ماندن برندها و تولیدکنندگان ایجاد ارتباطی موثر با مشتری، شفافیت، کارآفرینی و تعهد به پایداری است.این همان نقطه ورود بلاکچین به بازی است. این فناوری می‌تواند به طور کارآمد مقادیر زیادی داده را در زمانی مشخص در یک سیستم غیرمتمرکز مدیریت کند. یک بستر مبتنی بر بلاکچین اساساً هر نوع تجارت، معامله یا کاری را بهبود می‌بخشد و این امر از همان ابتدای کار صورت می‌گیرد. منظور از واڑه غیر متمرکز حذف واسطه در این فناوری است. (این فناوری بر روی هر سیستم به صورت مجزا وصل شده و نیاز به یک سرور ثابت برای انجام کار نیست).
شناسه Blockchain ، زنجیره تأمین قابل اعتماد .
مثال‌های زیادی درباره تأثیر بلاکچین در صنعت مد وجود دارد. امروزه، یکی از روندهای اصلی، پایداری و اقتصاد مدور است. مشتریان می‌خواهند بدانند که این محصول از کجا می‌آید. Patagonia و Everlane دو نمونه خوب از شرکت‌ها در زمینه ردیابی و پایداری در زنجیره‌های تأمین خود هستند که به مشتریان این امکان را می‌دهند تأمین کنندگان خود را شناسایی کنند. این مثال‌ها نمایانگر فعالانی در این حوزه است که به دنبال ایجاد صنعت مد پایدار و متعهد به اخلاقیات هستند.همکاری خانه مد Martine Jarlgaard با Provenance (یک شرکت مبتنی بر فناوری بلاکچین) مثال خوبی از نحوه استفاده از بلاکچین در صنعت Fashtech است. بلاکچین به شرکت‌ها این امکان را می‌دهد، که داستان محصول خود را به طور کامل بیان کنند و به همه افرادی که در این روند مشارکت دارند اعتبار دهند. هر محصول یک داستان دارد، از مواد اولیه گرفته تا فروشگاه، هر قسمت از زنجیره ارزش مشخص است.
شناسه AI (هوش مصنوعی)، تجسم خلاق مشتری
یکی از راه‌های تأثیرگذاری هوش مصنوعی در صنعت مد، بهینه سازی و بهبود جستجوی بصری است. هوش مصنوعی به دنبال کمک به مشتریان در تجسم ایده‌هایشان، به آن‌ها کمک می‌کند که با ارائه تصویری از محصول در موتور جستجو‌گر، محصولات مشابه را بیابند.برندهایی مانند Asos و Nordstrom قبلاً این فناوری را در وب سایت‌های فعلی خود تجربه کرده‌اند.همچنین هوش مصنوعی زمینه‌ای را برای برندها فراهم می‌کند تا هنگام خرید آنلاین به مشتریان در زمینه معضلات مد و پرسش‌های مربوط به محصولات خود کمک کنند. اتاق‌های پرو هوشمند و مجازی از جمله دیگر خدمات AI است.هوش مصنوعی نه تنها در فعالیت و تجارت صنعت مد موج می‌زند. بلکه، بر روندهای آن نیز نیز تأثیر می‌گذارد. در حال حاضر، تصور دقیقی از اینکه چگونه هوش مصنوعی می‌تواند چهره مد را تغییر دهد وجود ندارد. اما قطعا در آینده‌ای نه چندان دور آشکار می‌شود.
داستان بهینه‌سازی صنعت مد و فشن را با گفته‌ای از گاندی به پایان می‌رسانیم:
هیچ زیبایی در پارچه‌ای وجود ندارد که موجب گرسنگی و ناراحتی باشد. (آثار مخرب مد سریع) وقتی یک صنعت به نحوه رفتار خوب با مردم توجهی ندارد دیگر کوچک‌ترین تاملی در ارتباط با پایداری وجود ندارد. توجه به محیط زیست و سبز بودن برند جدا از احترام و توجه به مخاطب نیست.
