دنیای هنر شکلهای گوناگونی به خود میگیرد و همواره تغییرات بی پایانی را تجربه میکند. چند دهه است که شاخه ای جدید و بسیار متفاوت از هنر ظهور کرده است که هنر دیجیتال نام دارد و در مطالب و صحبت های قبلی راجع به سازوکار و رویدادهای مربوط به آن صحبت کردیم. امروز قصد داریم کمی راجع به تاریخچه و چگونگی شکل گرفتن نقاشی دیجیتال صحبت کنیم.
Digital Painting نقاشی دیجیتال ( Digital Painting ) یک روش برای ایجاد یک اثر هنری (نقاشی) به صورت دیجیتال یا یک تکنیک برای ساخت هنرهای دیجیتال در کامپیوتر است. به عنوان یک روش خلق اثر هنری، از ابزارهای نقاشی سنتی مانند رنگ اکریلیک، رنگ روغن، جوهر، آبرنگ و غیره استفاده می کند و رنگ دانه ها را بوسیله نرم افزار کامپیوتری که روبات های صنعتی یا دستگاه های اداری (پرینترها) را هدایت می کند، روی حامل های سنتی مانند پارچه بوم، کاغذ، پلی استر و غیره اعمال می کند. نقاشی دیجیتال به عنوان یک تکنیک به برنامه نرم افزاری گرافیک کامپیوتری اشاره دارد که از بوم دیجیتالی و جعبه رنگ دیجیتالی از قلموها، رنگ ها و دیگر ابزارها استفاده می کند. این جعبه دیجیتالی حاوی ابزارهای بسیاری است که در خارج از کامپیوتر وجود ندارند و به نقاشی دیجیتال، ظاهر و حس متفاوتی نسبت به اثر هنری سنتی می دهند. ویژگی های ظاهری خصوصیات ظاهری یک نقاشی دیجیتال به نرم افزار مربوط می شود. این خصوصیات شامل شفافیت، تقارن، اختلال، تکرار، بافت، برجستگی (ایجاد توهم سه بعدی)، دایره های بی نقص از نظر ریاضیاتی، بیضی ها، مربع ها و اشکال دیگر است. همچنین یک سطح صاف، زیرا (تاکنون) از نظر فنی نشان دادن اثر قلمو غیرممکن است. قابلیت لغو کردن کارها بدون باقی ماندن اثر تابیش از بیست حرکت و اعمال دیگر باعث شده است روشی خودجوش و نوآورانه تر نسبت به نقاشی سنتی ایجاد شود. انتخاب برنامه (یا یک ویژگی خاص در یک برنامه) تعیین می کند که خروجی، خصوصیات آبرنگ، چاپ لینو، رنگ روغن و غیره را داشته باشد. بنابراین نقاشی دیجیتال یک ابزار نقاشی جدید نیست، بلکه منظر جدیدی از تمام ابزارهای موجود به همراه ویژگی های جدید است.
جایگاه نقاشی در هنر دیجیتال نقاشی یکی از پنج مسیری است که در هنر دیجیتال قابل تمایز است: (۱) “هنر تولید شده توسط کامپیوتر” مستقیما از هوش مصنوعی و برنامه نویسی نشات می گیرد. تصویر، نتیجه رشته ای از صفر و یک است، همانطور که نت های موسیقی خودشان موسیقی نیستند، بلکه نمادهایی هستند که صدای موسیقی را تعیین می کنند. (۲) “هنر عکس دیجیتال” با یک تصویر شروع می شود که با کمک ابزارهای دیجیتال، دستکاری شده و تبدیل به یک تصویر جدید می شود. (۳) “انیمیشن دیجیتال” یک سری نقاشی را طراحی است که لزوما در کامپیوتر ساخته نشده اند و با کمک برنامه های کامپیوتری متحرک شده اند. (۴) “هنر ویدئویی” نیز روی دستکاری تصاویر متحرک تکیه دارد. (۵) “نقاشی دیجیتال سنتی” تصویر را مرحله به مرحله با قلمو ایجاد می کند، اما بوم و ابزارهای نقاشی دیجیتالی هستند. نقاشی تولید شده توسط کامپیوتر در دسته نقاشی های تولید شده توسط کامپیوتر، بین حالت Code و حالت Design وجه تمایزی وجود دارد. این تفاوت را می توان با طراحی صفحه وب نشان داد. یک طراح وب که می خواهد یک پس زمینه سیاه به صفحه وب بدهد، می تواند این کا را با نوشتن به زبانی انجام دهد که کامپیوتر می تواند آن را درک کند: <body bgcolor=”#000000″> . نقاشی های دیجیتال قدیمی به این روش ایجاد می شدند که هنرمند یک کد می نویسد و آن کد یک تصویر تولید می کند. نقاشی با Code، آزادی زیادی از نظر سبک و زبان میداد، اما برنامه نویسی اشکال پیچیده دشوار بود. برنامه های مدرن که برای طراحی وب بکار می روند در کنار حالت Code، یک حالت Design هم ارائه می کنند. مزیت حالت Design این است که اجازه می دهد بدون نیاز به برنامه نویسی، صفحات وب ایجاد کنیم. طراح می تواند به صورت بصری یک تصویر را بسازد و برنامه، کد مورد نیاز را تولید می کند. برنامه های گرافیکی مورد استفاده برای Digital Painting از این هم فراتر می روند. حالت Design تنها حالت موجود است. تصویر بدون دخالت هنرمند، به کدهایی تفسیر می شود که برای مشاهده، پرینت کردن و غیره مورد نیاز هستند. اکثر این برنامه ها حاوی تعدادی اشکال آماده مانند دایره، بیضی، مربع و قلموهای بسیار هستند. با اینکه دست انسان نمی تواند اشکال کاملا یکسان ایجاد کند یا دوایر بی نقص بکشد، این کارها برای کامپیوتر به هیچ وجه دشوار نیست. به همین دلیل معمولا از اشکال منظم و تکرارهای دقیق در نقاشی دیجیتال استفاده می شود و به هنری که در آن اشکال منظم و تکرارهای دقیق بکار رفته است، “تولید شده توسط کامپیوتر” می گویند. می توان روی اشکال، انواع اعمال ریاضیاتی انجام داد. برای مثال برنامه های هنر فراکتال به هنرمند کمک می کنند تا ساختارهای پیچیده را با نظم ریاضیاتی بالا ایجاد کند. حامل های مجزا در Digital Painting فرایند خلاقانه در نقاشی سنتی و دیجتال تقریبا مشابه است، اما هنگامی که کار هنرمند دیجیتال تمام می شود، چیزی برای آویزان کرد روی دیوار وجود ندارد. نقاشی روی دیسک سخت کامپیوتر است. روش متداول برای ارائه کردن و فروختن آن، تصویر کردن آن روی یک حامل سنتی مانند کاغذ، بوم یا پلی استر است. این کار معمولا توسط یک چاپگر حرفه ای صورت می گیرد. برای یک نقاشی اصل، حامل فیزیکی سنتی جایگزین حامل دیجیتال می شود که پاک می شود. برای یک مجموعه، وقتی تعداد مشخصی از کپی ها بدست آید، حامل دیجیتال پاک می شود. برای یک مجموعه باز، حامل دیجیتال روی کامپیوتر حفظ می شود. مشکلات خاص کار با دو حامل مجزا – دیسک سخت که اثر هنری در آن ساخته و به صورت فایل ذخیره شده است و کاغذ یا بوم که روی آن چاپ شده است و نسخه فیزیکی آن است – می تواند مشکلات خاصی برای هندرمند دیجیتال و همچنین فروشندگان اثر هنری بوجود آورد. مهمترین این مشکلات این است که: چگونه باید از منحصربفرد بودن یک اثر هنری محافظت کرد، در صورتی که منبع آن در کامپیوتر ذخیره شده است و می توان آن را به تعداد بیشماری تولید کرد؟ مشکلات رایج دیگر عبارتند از: چگونه باید رنگ تصویر را دقیقا با رنگ های مانیتور مطابقت داد و چگونه باید ابعاد طول و عرض کار را بدون ایجاد اختلال در خطوط و اشکال و غیر قابل اداره شدن فایل، افزایش داد؟ یک مشکل دیگر مربوط به سهولت کپی و پیست کردن در فضای کاری دیجیتال است که ممکن است پرسش هایی در مورد حق کپی رایت و اینکه یک اثر تا چه اندازه نمایانگر ابراز درونی هنرمند است، ایجاد می کند. بازار آثار هنری دیجیتال ظهور بازار آثار هنری دیجیتال در حال حاضر (۲۰۱۳) هنوز با این مانع مواجه است که اثر هنری اصل از کپی آن که ارزان تر است قابل تشخیص نیست. در نتیجه در مسیر توسعه کنونی، فروش نقاشی های اصل دارد به تدریج با فروش نسخه های چاپی آن جایگزین می شود و بازار هنر دیجیتال دارد به سمت بازار کتاب های چاپی سوق پیدا می کند که در آن نسخه دست نویس تنها یک ابزاری برای افزایش فروش نسخه های کپی شده است. نسخه هایی که توسط هنرمند امضا شده اند و گواه دارند (به عنوان زیر مراجعه کنید) ممکن است مسیر جدیدی را ایجاد کنند. پیش بینی اینکه این موضوع منجر به ایجاد یک بازار برای نقاشی دیجیتال می شود یا نه، دشوار است. گواهی استاندارد انحصار (SCU) در تلاشی برای حل مشکلات مربوط به منحصر بودن و حق تالیف و برای برانگیختن توسعه یک فرمول واضح و مطمئن برای خرید و فروش نقاشی های دیجیتال، یک گواهی استاندارد انحصار در سال ۲۰۱۳ پیش نویس شد که هنرمندان دیجیتال و فروشندگان می توانند بطور اختیاری از آن استفاده کنند. این گواهی حاوی اظهارنامه ای از طرف هنرمند است که اعلام می کند او تنها خالق اثر چه به طور کلی و چه به طور جزئی است. هنرمند قول می دهد که تنها یک نسخه فیزیکی از کار را برای فروش عرضه کند که اثر انگشت یا امضای او هم در جلوی آن با رنگ قابل رویت است. در دومین نسخه گواهی (ژانویه سال ۲۰۱۵)، حامل دیجیتالی و حق انحصاری بهره برداری از اثر هنری به خریدار انتقال داده می شود. هنرمند یک نسخه نمایشی را برای اهداف غیرتجاری پیش خود نگه می دارد. بنابراین تقدیر مالی از هنرمند در یک بازار سنتی برای آثار هنری دیجیتال اصل تعیین می شود که احتمالا تحت تاثیر یک بازار ثانویه برای نسخه های کپی قرار می گیرد.
تکنیک دیجیتال نقاشی دیجیتال یا Digital Painting با دیگر شکل های هنر دیجتال تفاوت دارد، مخصوصا هنر تولید شده توسط کامپیوتر، زیرا کامپیوتر مدلی را رندر نمی کند. هنرمند از تکنیک های نقاشی استفاده می کند تا نقاشی دیجیتال را مستقیما روی کامپیوتر خلق کند. تمامی برنامه های نقاشی دیجیتال تلاش می کنند تا استفاده از ابزارهای فیزیکی را از طریق افکت های مختلف قلمو و رنگ شبیه سازی کنند. در بسیاری از برنامه ها، قلموهایی وجود دارند که به صورت دیجیتالی به گونه ای شکل داده شده اند تا شبیه سبک های سنتی مانند رنگ روغن، اکریلیک، پاستل، ذغال، مداد و حتی ابزارهایی مانند رنگ پاش، باشند. همچنین افکت های خاصی وجود دارد که مخصوص هر نوع نقاشی دیجیتال هستند، مانند آبرنگ روی یک نقاشی دیجیتال آبرنگی. در اکثر برنامه های نقاشی دیجیتال، کاربران می توانند با استفاده از ترکیبی از تکسچرها و شکل ها، خودشان سبک های جدیدی برای قلمو بسازند. این قابلیت برای پر کردن شکاف بین نقاشی دیجیتال و سنتی اهمیت دارد. Digital Painting بیشتر در هنر تولیدی رونق دارد. بطور وسیعی در طراحی مفهومی برای فیلم ها، برنامه های تلویزیونی و بازی های ویدئویی مورد استفاده قرار می گیرد. نرم افزارهای نقاشی دیجیتال مانند Corel Painter، Adobe Photoshop، ArtRage، GIMP، Krita، MyBrushes و OpenCanvas به هنرمندان محیطی مشابه با یک نقاش واقعی را می دهند: یک بوم، ابزارهای نقاشی، پالت های ترکیب رنگ و گزینه های بسیاری برای رنگ. انواع مختلفی از نقاشی دیجیتال وجود دارد، از جمله امپرسیونیسم، رئالیسم و آبرنگ. نقاشی دیجیتال مزایا و معایبی دارد. نقاشی دیجیتال به هنرمند اجازه می دهد با سهولت در محیطی سازمان دهی شده و مرتب کار کند، اما برخی عقیده دارند که هنرمند با در دست داشتن یک قلموی واقعی کنترل بیشتری خواهد داشت. بعضی از هنرمندان عقیده دارند که در نقاشی دیجیتال یک چیزی کم است، مانند خصوصیتی که برای هر شیء فیزیکی منحصربفرد است. بسیاری از هنرمندان درباره تفاوت های میان آثار دیجیتالی و سنتی وبلاگ می نویسند.
مقایسه Digital Painting با نقاشی سنتی به غیراز جداسازی حامل ها، مهمترین تفاوت میان نقاشی دیجیتال و سنتی، فرایند غیرخطی است. یعنی هنرمند اغلب می تواند نقاشی خود را در چندین لایه هایی بچیند که قابلیت ویرایش بطور مستقل را دارند. همچنین قابلیت Undo و Redo، باعث ایجاد فواصل غیرخطی در فرایند خلاقانه می شود. نقاشی دیجیتال همچنین از نظر طرز بکارگیری تکنیک ها و مطالعه نقاشی سنتی به خاطر تفاوت های سطوح و تنوع وسیع تر ابزارها، متفاوت است. هنرمند دیجیتال ابزارهایی را دارد که در دسترس نقاش سنتی قرار ندارند. برخی از اینها شامل: یک پالت مجازی حاوی میلیون ها رنگ (البته این رنگ ها به خاطر قابیلت های صفحه نمایش و تکنولوژی های چاپ محدود هستند، درحالیکه در نقاشی های سنتی، رنگدانه ها، ماده ای ملموس هستند)، بوم یا رسانه ای با هر اندازه و قابلیت حذف کردن اشتباهات و همچنین پاک کن ها، مدادها، قوطی های اسپری، شانه ها و انوع ابزارهای افکت دو بعدی و سه بعدی. یک تبلت و قلم گرافیکی به هنرمند اجازه می دهد با حرکات دقیق دست کار کند و قلم و سطح طراحی واقعی را شبیه سازی می کند، درحالیکه برنامه های دیگر (Adobe Eazel) قابلیت نقاشی با انگشت بطور مستقیم روی صفحه نمایش را دارند. تبلت ها و صفحات لمسی می توانند حساس به فشار باشند و به هنرمند اجازه دهند تا شدت فشار ابزار روی صفحه را کنترل کند. تبلت هایی با بیش از دو هزار سطح مختلف فشار وجود دارد.
منشا Sketchpad اولین برنامه دستکاری گرافیکی Sketchpad نام داشت. Sketchpad در سال ۱۹۶۳ توسط ایوان سوترلند، یک فارغ التحصیل دانشگاه MIT ساخته شد که به کاربر اجازه می داد اشیا را روی یک مانیتور CRT دستکاری کند. Sketchpad در نهایت منجر به ایجاد تبلت Rand برای کار روی پروژه GRAIL در سال ۱۹۶۸ شد و اولین تبلت ساخته شد. دیگر تبلت ها یا دیجیتایزرها مانند ID (Intelligent Digitizer) و BitPad از نظر تجاری موفق بودند و در برنامه های CAD (طراحی به کمک کامپیوتر) مورد استفاده قرار گرفتند. تبلت های مدرن، ابزارهای مورد انتخاب نقاشان دیجیتال هستند. شرکت WACOM، پیشرو در صنعت تبلت هاست که اندازه آنها از ۴″ x 6″ تا ۱۲″ x 19″ است و ضخامتی کمتر از ۱ اینچ دارند. برندهای دیگر تبلت های گرافیکی شامل Aiptek، Monoprice، Hanvon، Genius، Adesso، Trust، Manhattan، Vistablet، DigiPro و غیره است. تمام این تبلت های گرافیکی دارای کارایی اصلی موس هستند و می توانند به عنوان یک موس مورد استفاده قرار گیرند، نه تنها در ویرایشگرهای گرافیکی، بلکه همچنین به عنوان جایگزینی برای موس. این تبلت ها با تمام نرم افزارهای ویندوز و مکینتاش سازگاری دارند.
تبلت ها ایده استفاده از یک تبلت برای مخابره جهت ها به کامپیوتر از سال ۱۹۶۸ وجود داشته، از زمانی که شرکت Rand (تحقیق و توسعه) در سانتا مونیکا، تبلت Rand را توسعه داد که برای برنامه نویسی به کار می رفت. در اواسط دهه ۱۹۷۰ و اوایل دهه ۱۹۸۰ با موفقیت تجاری ID و BitPad که توسط شرکت Summagraphics Corp ساخته شده بودند، دیجیتایزرها محبوبیت پیدا کردند. این دیجیتایزرها به عنوان یک ابزار ورودی برای بسیاری از سیستم های CAD استفاده می شدند و همچنین با نرم افزارهای CAD مبتنی بر PC مانند AutoCAD ادغام شدند
MacPaint اولین برنامه تجاری که به کاربران قابلیت طراحی، کشیدن و دستکاری اشیا را می داد MacPaint بود. اولین نسخه این برنامه در ۲۲ ژانویه سال ۱۹۸۴ در کامپیوتر Apple Lisa معرفی شد. قابلیت نقاشی با دست آزاد و ایجاد تصاویر گرافیکی، این برنامه را به بهترین برنامه در نوع خود در سال ۱۹۸۴ تبدیل کرد. ورژن های قبلی برنامه MacSketch و LisaSketch نام داشتند و آخرین نسخه MacPaint ، نسخه ۲ آن بود که در سال ۱۹۹۸ عرضه شد. بیشتر موفقیت جهانی MacPaint به خاطر عرضه اولین کامپیوتر مکینتاش بود که مجهز به یک برنامه دیگر به نام MacWrite بود. این اولین کامپیوتر شخصی با رابط کاربری گرافیکی بود و اندازه آن نسبت به پیشینیان خود بسیار کوچکتر بود. این کامپیوتر Lisa نام داشت. کامپیوتر Macintosh با قیمتی حدود ۲۵۰۰ دلار موجود بود و ترکیبی از یک طراحی کوچکتر، این کامپیوتر را بسیار محبوب کرد و امکانات گرافیکی MacPaint را در اختیار کاربران عادی کامپیوتر قرار داد.
Adobe یکی دیگر از اولین برنامه های دستکاری تصویر Adobe Photoshop بود. نام آن در ابتدا Display بود و در سال ۱۹۸۷ توسط Thomas Knoll در دانشگاه میشیگان به عنوان یک برنامه نمایش تصویر سیاه و سفید ساخته شد. با کمک برادرش به نام جان، این برنامه تبدیل به یک برنامه ویرایش تصویر به نام ImagePro شد، اما نام آن بعدا به Photoshop تغییر یافت. برادران نول با شرکت های Adobe Systems و Apple قرارداد بستند و Photoshop 1.0 در سال ۱۹۹۱ برای مکینتاش عرضه شد. شرکت Adobe Systems در گذشته برنامه Adobe Illustrator ۱.۰ را در سال ۱۹۸۶ روی Apple Macintosh عرضه کرده بود. این دو برنامه Adobe Photoshop و Adobe Illustrator در حال حاضر دو تا از بهترین برنامه های مورد استفاده برای نقاشی دیجیتال هستند. نرم افزار Illustrator استفاده از منحنی های Bezier را معرفی کرد که به کاربر اجازه می داد در طراحی وکتور بسیار دقیق عمل کند. یک توسعه اخیر در برنامه Adobe Eazel اجازه نقاشی آبرنگ با انگشت مستقیما روی صفحه iPad و استخراج با رزولوشن بالاتر روی فضای کاری بزرگتر Photoshop CS5 روی PC را می دهد.
Kid Pix در سال ۱۹۸۸، Craig Hickman یک برنامه نقاشی به نام Kid Pix ساخت که استفاده از MacPaint برای کودکان را ساده تر می کرد. این برنامه در ابتدا به صورت سیاه و سفید ساخته شده بود و پس از چندین تجدید نظر، در سال ۱۹۹۱ به صورت رنگی عرضه شد. Kid Pix یکی از اولین برنامه های تجاری بود که از رنگ و صدا به گونه ای خلاقانه استفاده کرد. با اینکه Kid Pix برای کودکان ساخته شده بود، اما تبدیل به ابزاری مفید برای آشنا کردن بزرگسالان با کامپیوتر هم شد.
برنامه های نقاشی مبتنی بر وب در سال های اخیر، سایت هایی که از نقاشی دیجیتال به صورت آنلاین پشتیبانی می کنند رشد زیادی داشته است. منابع اینترنتی برای این شامل Sumo Paint، Queeky و Slimber است. کاربر هنوز هم به صورت دیجیتال با استفاده از یک برنامه نقاشی می کند: اغلب نرم افزار مورد استفاده در سمت سرور وبسایت است. هرچند با ظهور HTML5، اکنون برخی برنامه ها تا قسمتی از مرورگر وب مشتری برای برخی پردازش ها استفاده می کنند. دامنه ابزارها و قلموها ممکن است کمتر از برنامه های مستقل باشد. سرعت واکنش، کیفیت رنگ و قابلیت ذخیره کردن فایل و پرینت گرفتن، در هر دو رسانه مشابه هستند.